Donma olayı, kişinin uzun süre soğukta kalması sonucu oluşan bir durumdur. Soğuğun fiziksel etkisi sonucu oluşan donma olayı, ortamdaki bazı şartlara bağlı olarak çabuklaşabilir. Donmayı çabuklaştıran şartlar arasında ortamın nem oranı, kişinin alkollü oluşu, soğukta kalma süresi, vücudun zayıf olması vb. sayılabilir. Üşüme ile başlayan donma olayı sırasında kişide baş ağrısı, görme bozukluğu, halsizlik, uyku hali vb. durumlar oluşur. Daha sonra kan dolaşımında bozukluklar meydana gelir. Buna bağlı olarak vücudun bazı organlarında ya da vücudun tamamında katılaşma görülür. Bu duruma donma denir. Donma tanımında da belirtildiği gibi donma olayı vücudun tamamında veya bir kısmında meydana gelmesine göre; Genel donmalar, kısmi donmalar olarak iki ayrı gruba ayrılır.
Genel donmalar: Genel donma, kişinin uzun süre soğukta kalmasıyla vücut sıcaklığının düşmesiyle oluşur. Donmak üzere olan kişilerde; Görme bozukluğu, derinin soluklaşması, morarması ve mumsu bir görünüm alması, halsizlik ve uyuşukluk, engellenemeyen uyku isteği, zamanla bilincin kaybolması gibi belirtiler görülür. Donma olayının oluşması durumunda, vakit geçirilmeden ilk yardım uygulamasına geçilmelidir. Bu amaçla yapılması gerekli olan ilk yardım uygulamaları; Donmakta olan kişi ilkyardım ABC'si bakımından değerlendirilmelidir. Donan kişi ani olarak sıcakla temas ettirilmeden serin bir yere yatırılır. Daha sonra üzerindeki giysiler çıkarılarak bir örtü ile örtünmesi sağlanır. Donan hastaya, daha sonra yavaş yavaş masaj ve ovma hareketleri yapılarak ısınması sağlanır. Bu saydığımız ilk yardım uygulamaları yapılırken hastanın uyuması engellenmelidir. Yani donan kişinin uyanık kalması sağlanmalıdır. Hastanın yavaş yavaş artan bir ısıyla ısıtılması sağlanır. Donana hastaya kesinlikle alkol verilmemelidir. Ancak hastaya sıcak içecekler verilerek rahatlaması sağlanabilir. Hasta vakit geçirmeden en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir.
Kısmi donmalar: Kısmi donmalar, vücudun genellikle el, ayak, burun ve kulak gibi uç organlarında görülen bir donmadır. Genel donmalar da vücudun bu uç organlarında donmasıyla başlar. Soğuğun etkisiyle dokulardaki damarların büzülmesi sonucu organlara yeterince kan gidemez. Buna bağlı olarak organlarda duyu azalır. Vücudun uç organlarında renk kaybolur. Bu organlar önce mor renk alır. Daha sonra mumsu renkte bir görünüm oluşur. Uç organlardan el ve ayak parmaklarının donması sırasında şiddetli bir ağrı hissedilir. El ve ayak gibi organlarda şiddetli ağrı duyulmasına karşılık kulak ve burun gibi uç organların donmasında ise ağrı hissedilmez. Kısmi donmalar sırasında uygulanacak ilk yardım kuralları ise şöyledir;
Donmakta olan organda kan dolaşımı bozulduğundan öncelikle donan organ gevşetilerek kan dolaşımının normale dönmesi sağlanır. Bu iş için kişi vücudunun diğer sıcak bölgelerini kullanabilir. Örneğin, donmakta olan parmak uçları koltuk altına alınarak ısıtılabilir. Yine kulak ve burun gibi organlar ise avuç içine alınarak yavaş yavaş ovularak donması önlenebilir. Ayakların donmasında, ayaklar ılık suya batırılmış bir bez ile ovulmalıdır. Daha sonra ayaklar kuru bir fanila ile yavaş yavaş ovulur. Bu işe deri eski rengini alıncaya kadar devam edilir. Hasta en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılır. Donmalarda uyulması gereken kurallardan en önemlilerinden birisi donmakta olan organın kesinlikle ateşe karşı tutulmamasıdır. Donana organın ateşe karşı tutulması sonucunda kangren meydana gelebilir.
Kısmi donmalar: Kısmi donmalar, vücudun genellikle el, ayak, burun ve kulak gibi uç organlarında görülen bir donmadır. Genel donmalar da vücudun bu uç organlarında donmasıyla başlar. Soğuğun etkisiyle dokulardaki damarların büzülmesi sonucu organlara yeterince kan gidemez. Buna bağlı olarak organlarda duyu azalır. Vücudun uç organlarında renk kaybolur. Bu organlar önce mor renk alır. Daha sonra mumsu renkte bir görünüm oluşur. Uç organlardan el ve ayak parmaklarının donması sırasında şiddetli bir ağrı hissedilir. El ve ayak gibi organlarda şiddetli ağrı duyulmasına karşılık kulak ve burun gibi uç organların donmasında ise ağrı hissedilmez. Kısmi donmalar sırasında uygulanacak ilk yardım kuralları ise şöyledir;
Donmakta olan organda kan dolaşımı bozulduğundan öncelikle donan organ gevşetilerek kan dolaşımının normale dönmesi sağlanır. Bu iş için kişi vücudunun diğer sıcak bölgelerini kullanabilir. Örneğin, donmakta olan parmak uçları koltuk altına alınarak ısıtılabilir. Yine kulak ve burun gibi organlar ise avuç içine alınarak yavaş yavaş ovularak donması önlenebilir. Ayakların donmasında, ayaklar ılık suya batırılmış bir bez ile ovulmalıdır. Daha sonra ayaklar kuru bir fanila ile yavaş yavaş ovulur. Bu işe deri eski rengini alıncaya kadar devam edilir. Hasta en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılır. Donmalarda uyulması gereken kurallardan en önemlilerinden birisi donmakta olan organın kesinlikle ateşe karşı tutulmamasıdır. Donana organın ateşe karşı tutulması sonucunda kangren meydana gelebilir.
0 yorum:
Yorum Gönder